مقدمه
تعمیر و نگهداری کامیون‌های سنگین، به‌ویژه در خودروهایی مانند آمیکو 2631، نقش بسزایی در افزایش طول عمر و کاهش هزینه‌های عملیاتی دارد!!!
این کامیون، مجهز به موتور دیزلی چهار زمانه توربوشارژ شده، سیستم گیربکس مکانیکی و سیستم‌های هیدرولیکی پیشرفته، نیازمند استفاده از روغن‌های تخصصی با استانداردهای بالا است. در ادامه به بررسی دقیق سیستم‌های روغن‌کاری و نکات کلیدی برای تعویض و نگهداری آن‌ها می‌پردازیم.
اهمیت تعمیر و نگهداری منظم
موتور WP12.400E50 متعلق به شرکت Weichai Power Co., Ltd. است که یک شرکت بزرگ و معتبر چینی در زمینه تولید موتورهای دیزلی سنگین می‌باشد. این شرکت در شهر ویفانگ استان شاندونگ در چین مستقر بوده و موتورهای خود را در داخل چین تولید می‌کند.
بنابراین، این موتور اصالتاً ساخت چین است.
با توجه به اطلاعات موجود، کامیون آمیکو 2631 از موتور WP12.400E50 ساخت شرکت Weichai Power Co., Ltd. بهره می‌برد. این موتور دیزلی 6 سیلندر خطی با حجم 12 لیتر (11596 سی‌سی) و حداکثر گشتاور 1950 نیوتن‌متر است.
- افزایش عمر مفید: تعویض به‌موقع روغن‌ها موجب کاهش سایش و خرابی قطعات حیاتی میشود.
- بهبود عملکرد: روغن‌های تازه و باکیفیت، عملکرد موتور، گیربکس و سیستم‌های هیدرولیکی را بهبود داده و راندمان سوخت را افزایش می‌دهند.
- کاهش هزینه‌های نگهداری: با پیشگیری از خرابی‌های عمده، هزینه‌های تعمیر و نگهداری به صورت چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.
- ایمنی بیشتر: نگهداری صحیح سیستم‌های روغن‌کاری از بروز حوادث ناشی از خرابی‌های مکانیکی جلوگیری می‌کند!!!
روغن موتور
3.1 استانداردها و کیفیت روغن موتور
- روغن‌های موتور مخصوص کامیون‌های سنگین باید دارای مقاومت بالا در برابر حرارت، اکسیداسیون و رسوب‌دهی باشند.
- کیفیت بالای روغن موتور، باعث بهبود راندمان احتراق، کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک و حفظ دمای موتور در حد بهینه میشود.
برای موتورهای دیزلی سنگین مانند آمیکو 2631 با موتور WP12.400E50 ، معمولاً روغن موتور با ویسکوزیته‌ای در محدوده 15W-40 توصیه میشود. این رده ویسکوزیته با استانداردهای API CJ-4 و ACEA E7 مطابقت دارد و از موارد زیر برخوردار است:
- روانکاری مناسب در دماهای پایین: عدد 15W نشان‌دهنده روان بودن روغن در دمای پایین و اطمینان از جریان مناسب آن در زمان استارت سرد است.
- حفاظت در دماهای بالا: عدد 40 در دمای کاری بالا نشان‌دهنده مقاومت کافی در برابر گرما، کاهش اکسیداسیون و تشکیل رسوبات است.
البته ممکن است بر اساس شرایط کاری، توصیه‌های تولیدکننده یا شرایط محیطی، این عدد کمی تغییر کند؛ بنابراین همیشه به دفترچه راهنمای موتور مراجعه کنید.
منبع : سایت رسمی آمیکو
3.2 حجم مورد نیاز و زمان‌بندی تعویض
- حجم مورد نیاز: بسته به طراحی موتور آمیکو 2631، ظرفیت روغن موتور معمولاً در حدود 20 تا 25 لیتر متغیر است.
- زمان‌بندی تعویض: توصیه میشود هر ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کیلومتر یا حداقل هر 6 ماه یکبار روغن موتور تعویض شود؛ البته در شرایط کاری سخت، دوره تعویض ممکن است کوتاه‌تر باشد.
3.3 نکات فنی و روش‌های بررسی کیفیت
- بررسی سطح روغن: با استفاده از میله اندازه‌گیری (دستگاه دیپ‌استیک) سطح روغن و تغییرات رنگی یا بوی روغن باید مرتب بررسی شود.
- تست کیفیت: در صورت امکان از دستگاه‌های تست کیفی روغن استفاده کنید تا میزان آلودگی، اکسیداسیون و وجود رسوبات مشخص شود.
- تغییر فیلتر روغن: هر بار تعویض روغن، فیلتر روغن نیز باید تعویض شود تا از ورود ذرات آلوده به موتور جلوگیری گردد!!!
روغن گیربکس
4.1 استانداردهای مناسب و نکات انتخاب
گیربکس این کامیون از نوع جفت کمپرسی با تکنولوژی EATON است که دارای 14 دنده (12 دنده جلو و 2 دنده عقب) می‌باشد.روغن گیربکس در کامیون‌های سنگین آمیکو 2631 معمولاً باید دارای ویسکوزیته‌ای در محدوده 75W-90 یا 80W-90 باشد؛ این مشخصه به این معناست که:
- در دماهای پایین: ویسکوزیته عدد اول (مثلاً 75W یا 80W) نشان‌دهنده روان بودن روغن در دماهای سرد است.
- در دماهای کاری: عدد دوم (90) نشان‌دهنده حفظ مقاومت و جلوگیری از تغییر ویسکوزیته در دمای بالا می‌باشد.
بسته به طراحی گیربکس و شرایط عملیاتی، ممکن است یکی از این دو رده توصیه شود؛ بنابراین استفاده همزمان از استانداردهای متفاوت (مثلاً GL-4 و GL-5) در یک گیربکس صحیح نیست و باید مطابق با دستورالعمل تولیدکننده، یک استاندارد انتخاب شود.
در انتخاب روغن گیربکس، باید به استانداردهای GL-4 یا GL-5 توجه کرد. تفاوت اصلی بین این دو استاندارد در میزان افزودنی‌های EP (افزودنی‌های ضد سایش) است؛ روغن‌های GL-5 دارای افزودنی‌های بیشتری هستند که برای دنده‌های هیپوئید و دیفرانسیل‌های خودروهای سنگین مناسب است.
4.2 حجم مورد نیاز و زمان‌بندی تعویض
- حجم مورد نیاز: بسته به ساختار گیربکس، حجم روغن آن معمولاً بین 8 تا 12 لیتر است؛
- زمان‌بندی تعویض: توصیه میشود هر ۱۰،۰۰۰ تا ۱۵،۰۰۰ کیلومتر یا هر ۱۲ ماه یکبار روغن گیربکس تعویض شود.
4.3 روش‌های نگهداری و بررسی نشانه‌های آسیب
- بررسی نشتی‌ها: هر گونه نشت روغن می‌تواند نشانه‌ای از آسیب به درزها یا قطعات داخلی باشد.
- گوش دادن به صدا: صدای غیرطبیعی یا تغییر در روانکاری دنده‌ها می‌تواند نشانه کاهش کیفیت روغن باشد.
- تست‌های دوره‌ای: بررسی رنگ و شفافیت روغن برای تشخیص رسوبات و تغییرات در ویسکوزیته.
روغن هیدرولیک
5.1 استانداردهای بین‌المللی و ایران
- روغن هیدرولیک باید طبق استاندارد ISO VG46 انتخاب شود.
- کیفیت روغن هیدرولیک، مستقیماً بر عملکرد سیستم‌های هیدرولیکی مانند ترمز، فرمان هیدرولیک و سیستم‌های دیگر تأثیر می‌گذارد.
- استفاده از روغن‌های با کیفیت و استاندارد، باعث جلوگیری از خوردگی، اکسیداسیون و ایجاد ذرات معلق در سیالات هیدرولیکی میشود.
5.2 حجم مورد نیاز و نکات تخصصی استفاده
- حجم مورد نیاز: در کامیون آمیکو 2631، سیستم‌های هیدرولیکی معمولاً به حدود 4 تا 6 لیتر روغن نیاز دارند؛ این مقدار بسته به طراحی سیستم (مانند ترمزهای هیدرولیکی یا فرمان هیدرولیک) متغیر است.
- زمان‌بندی تعویض: معمولاً هر 12 ماه یا 15،۰۰۰ کیلومتر یکبار روغن هیدرولیک باید تعویض شود؛ البته در شرایط کاری سخت یا دمای بالای محیط، دوره تعویض ممکن است کوتاه‌تر شود.
5.3 عوارض ناشی از عدم تعویض به‌موقع
- استفاده از روغن هیدرولیک کثیف، منجر به کاهش کارایی سیستم‌های هیدرولیکی و ایجاد صدای غیرطبیعی، نشت و حتی آسیب جدی به اجزا میشود.
- تجمع رسوبات در سیستم‌های هیدرولیکی، موجب ایجاد حرارت بالا و کاهش دمای کارکرد سیستم خواهد شد!!!
راهنمای گام به گام تعمیر و نگهداری
گام 1: بررسی دوره‌ای و برنامه‌ریزی
- برنامه زمان‌بندی: یک برنامه نگهداری دقیق تنظیم کنید تا تعویض روغن‌ها بر اساس کیلومتر و زمان مشخص شود.
- ثبت و مستندسازی: تمامی تاریخچه‌های تعویض روغن، فیلترها و سایر تعمیرات را ثبت کنید.
گام 2: آماده‌سازی قطعات و ابزارها
- ابزار دقیق: میله‌های اندازه‌گیری، کلیدهای مناسب و دستگاه‌های تست روغن را فراهم کنید.
- محل مناسب: تعمیرات در محیطی تمیز و با دمای کنترل‌شده انجام شود تا از ورود آلودگی جلوگیری گردد.
گام 3: تخلیه و تعویض روغن‌ها
- روغن موتور:
- ابتدا موتور را گرم کنید تا روغن نرم شود.
- روغن قدیمی را به طور کامل تخلیه کرده و فیلتر روغن را تعویض کنید.
- روغن جدید را با دقت در حدود ظرفیت تعیین‌شده (20 تا 25 لیتر) اضافه نمایید.
- روغن گیربکس:
- روغن گیربکس را تخلیه کرده و در صورت لزوم، دستگاه‌های تمیزکننده داخلی را استفاده کنید.
- روغن جدید با استاندارد API GL-5 را در حدود 8 تا 12 لیتر اضافه کنید.
- روغن هیدرولیک:
- سیستم هیدرولیکی را از نظر نشتی و وضعیت فیلترها بررسی کنید.
- روغن هیدرولیک قدیمی را تخلیه کرده و به میزان 4 تا 6 لیتر روغن جدید با استاندارد ISO VG46 اضافه نمایید.
گام 4: بررسی و تست عملکرد
- پس از تعویض روغن‌ها، سیستم‌های مربوطه (موتور، گیربکس و سیستم‌های هیدرولیکی) را راه‌اندازی کنید و از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل نمایید.
- هر گونه نشت، صدای غیرطبیعی یا کاهش عملکرد باید فوراً توسط تعمیرکاران متخصص بررسی و رفع شود.
گام 5: ثبت و نظارت مستمر
- مانیتورینگ:
- به‌طور منظم سطح روغن‌ها را بررسی کنید.
- از ابزارهای تست کیفیت روغن برای اندازه‌گیری آلودگی و اکسیداسیون استفاده نمایید.
- مستندسازی:
- تاریخچه تعمیرات و تعویض روغن‌ها را ثبت کنید تا در آینده به عنوان مرجع استفاده گردد.
نتیجه‌گیری
تعمیر و نگهداری کامیون آمیکو 2631 از جنبه‌های روغن‌کاری، یکی از عوامل کلیدی در حفظ عملکرد بهینه و افزایش عمر مفید این خودرو است!!!
- روغن موتور: استفاده از روغن‌های استاندارد با ظرفیت 20 تا 25 لیتر و تعویض دوره‌ای هر 5000 تا 6000 کیلومتر، تضمین‌کننده حفاظت از موتور در برابر سایش و حرارت است.
- روغن گیربکس: با انتخاب روغن‌هایی مطابق با استاندارد API GL-5 و حجم حدود 8 تا 12 لیتر، روانکاری صحیح دنده‌ها و انتقال قدرت بهینه تضمین میشود.
- روغن هیدرولیک: تعویض منظم روغن هیدرولیک (4 تا 6 لیتر) طبق استانداردهای VG46 ISO، باعث حفظ عملکرد سیستم‌های ترمز و فرمان هیدرولیک و جلوگیری از خرابی‌های ناشی از رسوبات می‌گردد.
- رعایت دقیق دستورالعمل‌های تعمیر، استفاده از ابزار دقیق و ثبت تاریخچه تعمیرات از جمله مواردی است که به موفقیت در نگهداری و بهبود عملکرد آمیکو 2631 کمک می‌کند.
با اجرای گام‌های فوق و توجه به استانداردهای کیفی، کامیون آمیکو 2631 شما همواره در بهترین شرایط عمل کرده و از هزینه‌های اضافی ناشی از خرابی‌های جدی جلوگیری خواهد شد!!!
احسان امیری نایی 09129366330
