۱. ساختار استانداردسازی روغن موتور

• ILSAC (International Lubricant Standardization and Approval Committee): کمیته‌ای مشترک از انجمن‌ها و تولیدکنندگان خودروساز آمریکایی و ژاپنی

• API (American Petroleum Institute): انجمن نفت آمریکا؛ مسئول تعریف سطوح عملکرد (Service Categories) مانند SN, SM, SL

به‌طور معمول هر نسل ILSAC با همکاری API تعریف می‌شود و همراه با آن یک Service Category جدید ارائه می‌گردد.

۲. استانداردهای تا پیش از GF-6

۲.۱. ILSAC GF-5 (۲۰۱۰)

• هدف اصلی: کاهش اصطکاک، بهبود پاک‌کنندگی داخلی، کنترل اکسیداسیون

• ویژگی کلیدی: تست‌های Sequence V for fuel economy و Sequence IIIH برای کنترل رسوبات پیستون

• معادل API: SN (Superceeded SN Plus with LSPI control)

۲.2. ILSAC GF-4 و پیشین

• GF-4 (۲۰۰۴): نخستین تعریف رسمی در حوزه صرفه‌جویی سوخت و محافظت توربو

• GF-3 و نسخه‌های قبلی: پایه‌گذار استانداردسازی حداقل عملکرد روغن‌های چندگانه‌گرید

۳. نسل ششم: ILSAC GF-6

۳.1. منشأ و تاریخچه

• معرفی رسمی: ۱ مه ۲۰۲۰

• همکاری ILSAC و API برای انطباق با موتورهای توربوشارژ مستقیم (TGDI) و فناوری‌های Start-Stop

۳.2. زیرگروه‌ها

• GF-6A

  • سازگاری بالا با گریدهای قبلی (5W-20, 5W-30 و…)

  • معادل API SP (Sequence VIB برای صرفه‌جویی، Sequence IIIG برای رسوبات)

  لیست محصولات دارای استاندارد جهانی

• GF-6B

  • ویژه روغن‌های فوق کم‌ویسکوز (0W-16)

  • هدف: حداکثر کاهش مصرف سوخت در موتورهای نسل جدید

۳.3. ویژگی‌ها و مزایا

1. کنترل LSPI (Pre-Ignition)

2. کاهش میزان لجن و وارنیش در پیستون

3. محافظت از زنجیر تایمینگ و اجزای داخلی

4. صرفه‌جویی تا 2.6٪ در مصرف سوخت (نسبت به GF-5)

۴. نسل هفتم: ILSAC GF-7

۴.1. منشأ و ضرورت

• ابلاغیه EPA برای سال‌های مدل ۲۰۲۷–۲۰۳۲

• اجرای اولیه: ۳۱ مارس ۲۰۲۵

۴.2. زیرگروه‌ها

• GF-7A

  • Backward-Compatible با تمامی نسل‌های پیشین

  • تطابق با API SP-RC (Sequence VIE سخت‌گیرانه‌تر برای صرفه‌جویی)

• GF-7B

  • فشار بیشتر بر ویسکوزیته‌های پایین (0W-20, 0W-16)

  • الزامات اضافی برای کاهش اکسیداسیون و طول عمر بالای زنجیر

۴.3. پیشرفت‌های فنی

• تست‌های Sequence VIE با بارگذاری سخت‌تر

• Sequence IIIH برای کنترل رسوبات پیستون در دماهای بالاتر

• Chain Wear Test با معیارهای دشوارتر

• استانداردهای زیست‌محیطی هماهنگ با Tier 3 EPA

۵. نحوه‌ی تشخیص و استفاده عملی

1. بررسی روی قوطی روغن: Presence of “GF-6” or “GF-7”

2. مطابقت با دفترچه‌ی سرویس خودور: خودروساز ممکن است GF-6A یا GF-7A/B را توصیه کند

3. انتخاب ویسکوزیته: 0W-20 یا 5W-30 بسته به نیاز موتور و شرایط آب‌وهوایی

۶. مقایسه کلیدی GF-6 vs GF-7

نتیجه‌گیری

استانداردهای ILSAC GF-6 و GF-7 نمایانگر تعهد صنعت موتور به ارتقای کارایی، کاهش آلاینده‌ها و محافظت از موتورهای پیچیده‌ی امروزی هستند. با اطلاع از منشأ، ویژگی‌ها و الزامات هر نسل، می‌توانید انتخاب بهتری برای سرویس دوره‌ای خودروی خود داشته باشید و بیشترین بهره‌وری را از سرمایه‌گذاری در روغن موتور ببرید.

۱. API (American Petroleum Institute)

۱.۱. سطوح عملکرد (Service Categories)

• API SL (2001): بهبود کنترل رسوبات و اکسیداسیون

• API SM (2004): افزایش مقاومت در برابر سایش و حرارت‌های بالا

• API SN (2010): ایده‌آل برای موتورهای GDI با تمرکز بر کاهش تشکیل لجن

• API SN Plus (2018): افزودن کنترل LSPI برای موتورهای توربوشارژ

• API SP (2020): ارتقاء حفاظت در برابر اکسیداسیون و سایش، همراه با آزمون Sequence VIB

• API SP-RC (2025): نسخه سخت‌گیرانه‌تر با تست Sequence VIE برای صرفه‌جویی مضاعف

۱.۲. استانداردهای دیزل

• API CJ-4: برای موتورهای دیزل پس از سال ۲۰۰۶، مقاومت در برابر اکسیداسیون و کنترل رسوبات سوخت

• API CK-4 (2016): ارتقاء حفاظت از موتور دیزل در شرایط بار سنگین

• API FA-4 (2017): ویسکوزیته پایین‌تر برای صرفه‌جویی سوخت در دیزل‌های جدید

۲. ACEA (European Automobile Manufacturers’ Association)

۲.۱. دسته‌بندی اصلی

• ACEA A1/B1, A5/B5: روغن‌های چندگرید با هدف صرفه‌جویی سوخت در موتورهای بنزینی و دیزل سبک

• ACEA A3/B3, A3/B4: روغن‌های محافظ در برابر رسوبات و ساییدگی برای کاربردهای نرمال تا سنگین

• ACEA C1, C2, C3, C4: روغن‌های Low SAPS (کم گوگرد، فسفر و سولفات) برای کاتالیزورهای اگزوز و فیلتر DPF

• ACEA E6, E7, E9: روغن‌های دیزل سنگین برای کامیون‌ها و ماشین‌آلات با تمرکز بر پاکیزگی DPF و کاهش لجن

۲.۲. نکات کلیدی

• Low SAPS: محافظت از فیلتر ذرات دیزل

• Fuel Economy: سطوح A1/B1 و C1/C2

• High Performance: سطوح A3/B4 و E9

۳. JASO (Japanese Automotive Standards Organization)

۳.۱. برای موتورهای دوچرخ و چهارچرخ ژاپنی

• JASO MA/MA2: روغن‌های چهارزمانه با ترمز مرطوب (Wet Clutch)

• JASO MB: روغن‌های چهارزمانه با تأکید بر صرفه‌جویی سوخت ولی بدون پشتیبانی از کلاچ مرطوب

۳.۲. کاربرد

مناسب برای موتورهای موتورسیکلت‌های سوپر اسپرت تا اسکوترهای شهری، جایی که هماهنگی روغن با کلاچ تر و خشک اهمیت دارد.

۴. CCMC (Coordinating Committee for the British Motor Industry)

• CCMC G4, G5, G6: استانداردهای قدیمی انگلیسی برای روغن‌ موتورهای بنزینی و دیزل سبک

• CCMC PD2, PD3: روغن‌های دیزل با کنترل لجن و اکسیداسیون

• CCMC SEA, SF, SG: پیش از API SL بوده و اکنون منسوخ، ولی در برخی مناطق هنوز به‌عنوان مرجع تاریخی ذکر می‌شوند.

۵. DIN (Deutsches Institut für Normung)

• DIN 51511: آزمایش‌های لجن و اکسیداسیون برای روغن‌های چندگرید

• DIN 51515: استاندارد روغن‌ دیزل با تمرکز بر پایداری حرارتی و مقاومت در برابر شوک حرارتی

• DIN 51517: روغن‌های صنعتی و خودرویی با معیارهای ضدزنگ‌شدن

۶. ISO (International Organization for Standardization)

• ISO VG (Viscosity Grade): جدول ویسکوزیته ISO 3448 برای مشخص‌کردن جریان روغن در دمای 40 و 100°C

• ISO 11158: روغن‌های هیدرولیک (در پروژه‌های صنعتی کاربرد دارد)

• ISO 6743: سری دسته‌بندی روغن‌های موتور بر اساس نوع کاربرد و افزودنی‌ها

جمع‌بندی و نکات انتخاب روغن موتور

1. مطالعه دفترچه خودرو: خودروساز معمولاً استاندارد API یا ACEA مشخص می‌کند.

2. توجه به شرایط آب‌و‌هوایی: ویسکوزیته ISO VG و SAE را متناسب با دما انتخاب کنید.

3. سرویس دوره‌ای منظم: استفاده از روغن مطابق بالاترین استاندارد مجاز، عمر موتور را افزایش می‌دهد.

4. مصرف سوخت و آلایندگی: برای کاهش آلاینده‌ها، روغن‌های Low SAPS (ACEA C) یا API SP-RC را در نظر بگیرید.

پرسش‌های متداول (FAQ)

1. آیا می‌توانم به‌جای GF-7 از GF-6 استفاده کنم؟
   بله، اگر دفترچه‌ی خودروی شما GF-7 را اعلام نکرده باشد، GF-6A معمولاً کافی است.

2. روغن‌های ارزان با استاندارد GF چه تفاوتی با برندهای مطرح دارند؟
   تمامی روغن‌ها که دارای تأیید ILSAC هستند باید در همان تست‌های سخت‌گیرانه شرکت کرده باشند؛ تفاوت اصلی در افزودنی‌ها و تضمین کیفیت کارخانه است.

3. تفاوت API SP-RC با API SP چیست؟
   API SP-RC تست Sequence VIE را با بارگذاری سخت‌گیرانه‌تر اجرا می‌کند تا صرفه‌جویی سوخت بیشتری را تضمین کند.

با اشتراک‌گذاری تجربه و سؤالات خود در بخش نظرات، به جمع هواداران نگهداری صحیح و بهینه‌ی خودرو بپیوندید!